Pertsona asko izan dira, historian zehar, bizitza eman dutenak nabigatzailearen segurtasuna hobetu eta areagotzeko lanean. Bizitza asko salbatu da haien ahaleginari eta lorpenei esker; haien artean daude asmatzaileak, ingeniariak, eraikitzaileak, zaletu xumeak eta, portzentaje handi batean, itsasoko seinaleen eguneroko funtzionamenduaren arduradun beraiek.
GUSTAF DALEN
1869ko azaroaren 30ean jaio zen Stenstorp herriko granja batean, Suediako mendebaldean, eta minbizi sendaezin batek jota hil zen 1937ko abenduaren 9an.
Itsasargientzako lehenengo aplikazioetako bat haren asmakuntza izan zen, zehazki, azetileno gasezko distiragailua. Toki isolatuetan eta olatuen erasopean zeuden tokietan kokatutako itsasargiak eta balizak mantentzeko zailtasun etengabeak zituztelarik, eta itsasargi haietara destinatutako farozainen bizimodu penagarriak bultzatuta aritu zen ikertzen haiek arintzeko sistema autonomo bat lortzeko. XX mendearen hasieran buia batean jarri zen azetileno gasezko lehen distiragailua (manipulatzeko oso arriskutsua baina lortzeko erraza kaltzio karburotik, eta garra oso distiratsua du), potentzia bereko argi finko batek baino hamar aldiz kontsumo baxuagokoa. Negu osoan buiak funtzionatzen zuen azetilenozko metagailu bakar batekin. Horrek egin zuen Dalen-en asmakuntza berehala hedatzea.
Bere asmakuntzarekin erabat ase gabe, asmatzaileak planteatu zuen kontsumoa are eta gehiago jaisteko modua. Horretarako bide bakarra zen distiragailua soilik gauez piztu zedila lortzea. Eguzkia behatzera dedikatu zen, ohartuz, objektu ilunek energia gehiago xurgatzen zutela eta objektu argi eta distiratsuak baino gehiago berotzen zirela. Printzipio horrek, objektuen dilatazioa tenperaturarekiko proportzionala dela ere kontuan hartuta, eman zion erantzuna eguzki-balbula bat garatzeko, egunez gasaren pasoa itxiz eta hasierako gar txiki bat soilik mantenduz.
Distiragailuekin eta eguzki-balbulekin posible izan zen itsasargi babesgabeenetan automatizazioak jartzen hastea.
Hari zor zaio baita ere kapilloak automatikoki aldatzeko sistema eta lehenengo faro-irratiak fabrikatzeko proiektuaren ekimena ere bai.
1912an Zientzien Errege Akademiak Fisikako Nobel Saria eman zion "mekanismo automatikoak asmatzeagatik, gas metagailuekin konbinatuta itsasargiak eta buiak argiztatzeko erabiltzen baitira".
AUGUSTIN FRESNEL
1788ko martxoaren 10ean jaio zen Broglie herrian, Bernay ondoan (Frantzia). 1827ko uztailaren 14an, Itsasargi eta Balizen Zerbitzu Zentraleko Ingeniari Burua zelarik, gaixotasun organiko batek heriotza eragin zion.
Itsasargiak hobetzeko aplikazio optikoekin zerikusia duten deskubrimendu ugariren egilea, Kanal eta Portuetako ingeniari honek, besteak beste, bereak ditu ondorengo hauek: argi finkoaren aparatuak, distiren bitartez argi finko bariatua egiten dutenak, eraztun katadioptrikoak eta lente mailakatuak. Azken horiek izan ziren bere asmakuntza izarrak. Lente mailakatuak beste lente zentral baten inguruan aplikatzea zen eta lente zapal-konbexuek eragiten zuten aberrazio esferikoa eta bolumen txarra ezabatzen zuen multzo bakarra osatzen zuten. Horrela, garai hartako lanparek erabilitako olioak erre ondoren sortutako gar ahuletik zetorren argiaren kopuru maximoa aprobetxatzen zen.
Era honetan eraikitako lehenengo optikoa Cordouan itsasargian instalatu zen.
LUCIO DEL VALLE
Bideetako ingeniari eta arkitekto hau 1815ean jaio zen. 1874an hil zen, Itsasargien Batzordeko presidente zela.
Itsasoko seinaleztapena bultzatzeko garaian eginiko asmakuntzak garrantzitsuak izan ziren baina itsasargien eraikinek eta eraikuntzak ere garrantzia izan zuten.
Del Vallek itsasargien alorrean eginiko lan mardula Batzordean bete zituen postuetan islatuta geratzen da. Eraikitzaile gisa bere obrarik adierazgarriena Ebroren deltako burdinazko itsasargiak izan ziren, Espainian tipologia bakarrekoak, eta zeukaten abantaila zen desmuntatu eta erraz eraman zitezkeela ibaiko metaketa handitzean egoerak hala exijitzen zuenean.
GUSTAF DALEN
1869ko azaroaren 30ean jaio zen Stenstorp herriko granja batean, Suediako mendebaldean, eta minbizi sendaezin batek jota hil zen 1937ko abenduaren 9an.
Itsasargientzako lehenengo aplikazioetako bat haren asmakuntza izan zen, zehazki, azetileno gasezko distiragailua. Toki isolatuetan eta olatuen erasopean zeuden tokietan kokatutako itsasargiak eta balizak mantentzeko zailtasun etengabeak zituztelarik, eta itsasargi haietara destinatutako farozainen bizimodu penagarriak bultzatuta aritu zen ikertzen haiek arintzeko sistema autonomo bat lortzeko. XX mendearen hasieran buia batean jarri zen azetileno gasezko lehen distiragailua (manipulatzeko oso arriskutsua baina lortzeko erraza kaltzio karburotik, eta garra oso distiratsua du), potentzia bereko argi finko batek baino hamar aldiz kontsumo baxuagokoa. Negu osoan buiak funtzionatzen zuen azetilenozko metagailu bakar batekin. Horrek egin zuen Dalen-en asmakuntza berehala hedatzea.Bere asmakuntzarekin erabat ase gabe, asmatzaileak planteatu zuen kontsumoa are eta gehiago jaisteko modua. Horretarako bide bakarra zen distiragailua soilik gauez piztu zedila lortzea. Eguzkia behatzera dedikatu zen, ohartuz, objektu ilunek energia gehiago xurgatzen zutela eta objektu argi eta distiratsuak baino gehiago berotzen zirela. Printzipio horrek, objektuen dilatazioa tenperaturarekiko proportzionala dela ere kontuan hartuta, eman zion erantzuna eguzki-balbula bat garatzeko, egunez gasaren pasoa itxiz eta hasierako gar txiki bat soilik mantenduz.
Distiragailuekin eta eguzki-balbulekin posible izan zen itsasargi babesgabeenetan automatizazioak jartzen hastea.
Hari zor zaio baita ere kapilloak automatikoki aldatzeko sistema eta lehenengo faro-irratiak fabrikatzeko proiektuaren ekimena ere bai.
1912an Zientzien Errege Akademiak Fisikako Nobel Saria eman zion "mekanismo automatikoak asmatzeagatik, gas metagailuekin konbinatuta itsasargiak eta buiak argiztatzeko erabiltzen baitira".
AUGUSTIN FRESNEL
1788ko martxoaren 10ean jaio zen Broglie herrian, Bernay ondoan (Frantzia). 1827ko uztailaren 14an, Itsasargi eta Balizen Zerbitzu Zentraleko Ingeniari Burua zelarik, gaixotasun organiko batek heriotza eragin zion.
Itsasargiak hobetzeko aplikazio optikoekin zerikusia duten deskubrimendu ugariren egilea, Kanal eta Portuetako ingeniari honek, besteak beste, bereak ditu ondorengo hauek: argi finkoaren aparatuak, distiren bitartez argi finko bariatua egiten dutenak, eraztun katadioptrikoak eta lente mailakatuak. Azken horiek izan ziren bere asmakuntza izarrak. Lente mailakatuak beste lente zentral baten inguruan aplikatzea zen eta lente zapal-konbexuek eragiten zuten aberrazio esferikoa eta bolumen txarra ezabatzen zuen multzo bakarra osatzen zuten. Horrela, garai hartako lanparek erabilitako olioak erre ondoren sortutako gar ahuletik zetorren argiaren kopuru maximoa aprobetxatzen zen.Era honetan eraikitako lehenengo optikoa Cordouan itsasargian instalatu zen.
LUCIO DEL VALLE
Bideetako ingeniari eta arkitekto hau 1815ean jaio zen. 1874an hil zen, Itsasargien Batzordeko presidente zela.Itsasoko seinaleztapena bultzatzeko garaian eginiko asmakuntzak garrantzitsuak izan ziren baina itsasargien eraikinek eta eraikuntzak ere garrantzia izan zuten.
Del Vallek itsasargien alorrean eginiko lan mardula Batzordean bete zituen postuetan islatuta geratzen da. Eraikitzaile gisa bere obrarik adierazgarriena Ebroren deltako burdinazko itsasargiak izan ziren, Espainian tipologia bakarrekoak, eta zeukaten abantaila zen desmuntatu eta erraz eraman zitezkeela ibaiko metaketa handitzean egoerak hala exijitzen zuenean.
Energia olatuek sustatuta
iruzkinik ez:
Argitaratu iruzkina