Link castellano

2016(e)ko azaroaren 28(a), astelehena

Argiztapen Sistemen Bilakaera (II)

SISTEMA OPTIKOAK ETA IDENTIFIKATZEKO ERAK
Argi iturriak ahalik eta gehien aprobetxatzerakoan planteatzen ziren arazoak ez zeuden soilik lanparen diseinuari edo erregai motari lotuta. Funtsezko faktoreak izan ziren ea nola lortu zitekeen erradiazio eskas hori erabat ez galtzea eta nabigatzailearen begietara ahalik eta gehien iristea.

Bestalde, argien kopurua handitzean behartu zituzten bata bestetik bereizi ahal izateko metodoren bat ikertzera, marinelari adierazteko bere kokapena gutxi gora behera zein zen.

Islagailuak
Arazoa konpontzeko lehenengo ideia izan zen garraren atzean ispilu islagailu bat jartzea. Horrek sortzen zuen ikusmen-angelu mugatuaren eragozpena lehenengo argi birakariarekin konpondu zen, Carlsten (Suedia) itsasargian instalatua.

Islatzearen bitartez lortutako izpiak aprobetxatzeko modu hau katoptriko izenez ezagutzen da.

Lenteak
Argi iturri bateko izpiak islatu eta sorta paralelo batean kontzentratzeko lenteak aplikatzea lehen aldiz itsasargi ingelesetan egin zen. Lanparetako keagatik eta kristal lodiek zeukaten xurgatzeko ahalmen handiagatik ideia hori baztertu egin zen. Eragozpen hori saihesteko, 1748an, Buffon-ek iradoki zuen xaflatan ebakitzea, aldeak leunduz. Bost urte beranduago, Condorcet-ek proposatu zuen lenteak aparteko piezetan egitea. Dena den, Fresnal-ek 1819an aparatu lentikularrak deskubritu zituen arte, ez zen aitortu sistema honek zeukan garrantzia, ia esklusiboa izatera iritsi da eta.

Eraginkortasunik ez zuen kristalaren partea ezabatzean oinarrituta, aberrazioak eta distortsioak sortzen baitzituen, Fresnel iritsi zen bila zebilen soluziora lente mailakatuarekin, dioptrio izenez ezagutzen dena.

Itsasargiak bereizteko beharrak metodo desberdinak aplikatzera eraman zituzten eta gero eboluzionatzen eta hobetzen joan ziren. Oinarri orokorrak, gaur egun funtsean indarrean daudenak, ondorengoak ziren: erabilitako itxurak izan behar zuen kolore zuriko distira oso azkarrak, kopuru txikiko multzoetan eta konbinazio sinpleduna, horrela, argi bat ezagutzeko ez zedin minutu bat baino denbora gehiago behar izan. Itxurak desberdina izan behar zuen 100 miliatako erradio batean porturatzeko itsasargientzat, eta 50 miliakoa izan behar zuen kostakoentzat, eta argi finkoak saihestu ziren eta haien ordez multzokako ezkutatzeak jarri, lentearen inguruan pantailak bira eginez, eta argi gorriak eta berdeak saihestuz, tokiko argientzako soilik gordetzen baitziren, esaterako, portuetako balizatzeak egiteko.


LINTERNAK
Argia babesten duen elementua da, itsasargi baten funtsa horixe baita. Linternaren tamaina sistema optikoa eta argi iturria gordetzeko beharrezko neurrien araberakoa da, manipulatu, konpondu eta begiratu ahal izateko behar besteko espazioa emanez.

Egur edo ikatzezko itsasargietan irekiak izaten ziren eta euskarri bertikalek eutsitako kupula babesgarri bat izaten zen.

Oliozkoak kalitate baxuko eta tamaina txikiko kristalez babestuta egoten ziren.

XIX. mendearen erdialdera forma poligonala edo zilindrikoa zeukaten, zutoin bertikalekin. Aldeen kopurua itsasargiaren kategoriaren araberakoa izaten zen. Zilindrikoetan kristal kurbatuak erabiltzen ziren.

Hurrengo hobekuntza zutoin helikoidalak erabiltzea izan zen, iluntasuneko zonak saihestearren.

Argiztapen sistema gero eta indartsuagoak erabiltzean jada ez ziren beharrezkoak diametro handiko optikoak.

Aplikatzen hasi ziren beste berrikuntzetako bat kupula gardena izan zen. Bere helburua aireko nabigazioa orientatzeko ere balio izatea zen.

Horiek fabrikatzeko erabilitako materialei dagokienez, urtutako brontzea edo burdina erabili zen zutoinetarako, kobrea kupularako eta urtutako palastroa edo burdina basamenturako.



Energia olatuek sustatuta


iruzkinik ez:

Argitaratu iruzkina